Onze kinderen raken steeds jonger vertrouwd met de 'nieuwe media'. Een kind van 3 vindt moeiteloos de muziekjes op een smartphone en speelt spelletjes op de tablet. En waar volwassenen nog wel eens moeten nadenken over hoe iets op een tablet werkt, heeft een negenjarige de oplossing al klaar met een zuchtend 'Weet je nou nog niet hoe dat werkt.' Kortom, computers, tablets en smartphones hebben nauwelijks nog geheimen voor kinderen tussen de 8 en 18 jaar. Thuis en op school zijn vaak computers en/of tablets beschikbaar die ze kunnen gebruiken, maar wat doe je met een mobiele telefoon? Wat is een geschikte leeftijd om ze een toestel te geven en hoe beleven kinderen de digitale 'gemakken' van de smartphone?
Grofweg kun je stellen dat kinderen van 5 tot 7 jaar weten hoe de nieuwe media werken. Ze kijken bijvoorbeeld op internet filmpjes en spelen spelletjes. Vanaf 8 tot ongeveer 11 jaar ontwikkelen kinderen steeds meer vaardigheden op ICT-gebied en sommigen krijgen hun eerste mobiele telefoon. Vanaf 12 jaar zijn onze kinderen helemaal thuis in de digitale wereld. Ze hebben nagenoeg allemaal een mobiel, die naarmate de leeftijd vordert steeds belangrijker wordt. Maar niet alleen de ontwikkeling van de kinderen is belangrijk, ook ouders moeten meegroeien in de ontwikkelingen om hun kinderen goed te begeleiden op de digitale snelweg, bijvoorbeeld door op te letten wat de kleinsten op internet kijken en te praten over de voordelen en de risico's met de oudere kinderen.
Eerste mobielKinderen groeien tegenwoordig op met smartphones die de wereld praktisch aan hun voeten leggen en ze vinden de telefoon van hun ouders dan ook buitengewoon interessant. Maar wanneer krijgt de oudste haar eerste mobiel? Natuurlijk is dat voor iedereen een ander moment. Voor de één is dat het moment dat zoon of dochter alleen op pad gaat. De ander wacht tot kindlief voldoende beseft dat een mobiel niet gratis is en voldoende verantwoordelijkheid toont in het gebruik van beltegoed. Uit onderzoek blijkt dat de overgang van basisschool naar het voortgezet onderwijs over het algemeen een mooi moment is.
Waarom een mobiel?Voor de jongste telefoonbezitters is vooral het contact met het thuisfront belangrijk, gevolgd door contact met vrienden. Het zal geen verrassing zijn dat naarmate kinderen ouder worden de volgorde omdraait naar eerst vrienden en dan thuis, meestal moeder. Ook het hebben van een telefoon voor noodgevallen en veiligheid is een belangrijke reden. Voor de meerderheid van kinderen tussen 8 en 18 jaar begint het met een toestel met prepaidkaart, rond de veertiende verjaardag wordt het vaak een abonnement. Ruim de helft heeft dan ook een smartphone, waarbij Samsung momenteel favoriet is.
KostenDe aanschaf van de eerste telefoon en de belkosten zijn meestal voor rekening van de ouders en vaak worden er dan afspraken gemaakt over het belbedrag. Voor hoeveel geld mag uw kind per periode bellen en sms'en? Wie betaalt extra kosten voor bijvoorbeeld het gebruik van internet en betaalde diensten? En wat als de telefoon kapot gaat of kwijtraakt? De meerderheid begint met een prepaidvorm. Een sim only abonnement kan ook een goed alternatief zijn, en is ook bij kinderen een steeds populairdere oplossing. Een dergelijk abonnement is aanzienlijk goedkoper dan een normaal abonnement voor mobiele telefonie. Dit komt doordat de korting die u normaal krijgt op een toestel, nu wordt verrekend met het abonnement waardoor de maandlasten veel lager zijn. Het toestel moet wel vaak simlock vrij zijn.
Niet alleen de aanschaf van een toestel, maar ook het gebruik van een telefoon brengt kosten met zich mee. Dat is voor niemand nieuws. Het is bij mobiele telefonie echter niet altijd helder waarvoor kosten in rekening worden gebracht en dat zorgt soms voor financiële verrassingen. Zeker kinderen beseffen niet altijd dat ze voor alles wat ze naast bellen doen, ook extra betalen. The Voice of Holland, So You Think You Can Dance en X-Factor zijn voorbeelden van populaire televisieprogramma's waarbij het mobieltje door middel van stemmen met sms'jes en het gebruiken van speciale apps is geïntegreerd in het concept. Niks mis mee, maar er wordt extra betaald per sms en het downloaden van de app is misschien gratis maar het gebruik ervan toch echt niet altijd en overal. Hoewel uit onderzoek blijkt dat de jonge bellers liever geen extra kosten maken, geven veel jongeren aan toch wel eens per ongeluk een abonnement te zijn aangegaan voor betaalde internetdiensten zoals ringtones en spelletjes.
Risico'sHet is denk ik van alle tijden dat nieuwe ontwikkelingen "risico's" met zich meebrengen. In dit geval kun je denken aan overmatig telefoongebruik, hoge kosten en, in het licht van gebeurtenissen uit het recente verleden, natuurlijk het virtuele pesten.
GebruikOnderzoek laat zien dat er op school over het algemeen regels zijn, uiteenlopend van op stil of uit zetten, telefoon inleveren bij het begin van de les tot een verbod van mobieltjes. Thuis gaan de meeste afspraken over het belbedrag en wanneer en waar de telefoon uit moet. Hoe ouder het kind, hoe minder vaak er thuis regels zijn. Kinderen zijn zich over het algemeen wel bewust van het feit dat hun mobiel een grote rol speelt in hun leven.
Hoge kostenHet is belangrijk om bij aanschaf van het eerste toestel al goed na te denken over de betaalvorm, abonnement of prepaid? Het gebruiken van een vergelijkingssite kan dan een uitkomst zijn. Zoals onder het kopje 'Kosten' al is aangegeven, is het belangrijk om goede afspraken te maken. Vergeet ook niet de kinderen te attenderen op het gebruik van beltegoed apps, zodat ze zich ook goed bewust worden van de belkosten. Voor extra zekerheid kan er tegenwoordig ook een abonnement met onbeperkt bellen en/of onbeperkt internet af worden gesloten, wellicht een overweging waard.
PestenUit onderzoek onder kinderen van 8 tot 18 jaar blijkt dat een ruime meerderheid aangeeft geen vervelende gebeurtenissen te hebben meegemaakt via de mobiel. Omdat veel smartphones ook internet hebben kan het geen kwaad om als ouders de vinger aan de pols te houden en regelmatig te praten over het gebruik van de moderne media en wat je daar wel en niet doet.
OplossingenDe nieuwe media, waartoe de mobiele telefoon behoort, brengen zoals als alle nieuwe ontwikkelingen ook minder leuke kanten mee, maar dat moet geen reden zijn om kinderen het gebruik te ontzeggen. Het biedt ook ongekende positieve mogelijkheden. En is het niet zo dat er voor ieder probleem een oplossing is?
Zo zijn er diverse ondersteunende tools en apps om bijvoorbeeld controle over belkosten te houden. Kijk eens naar de vele beltegoed apps, of zelfs een belplafond bij Simpel. Het belangrijkste is echter het besef bij de jongeren te creëren dat het gebruik van een mobiele telefoon ook verantwoordelijkheden met zich meebrengt. En daarvoor hoeft het echt niet noodzakelijk te zijn een contract met 18 punten op te stellen, maar is het wel essentieel om van te voren over dergelijke punten na te denken.